Ziemia Lubińska – Gorzyca

Kontynuujemy serię prezentującą przeróżne miejscowości z Gminy Lubin. Dzisiaj Gorzyca, przez wielu zwana Górzycą. Formalnie jest to jednak Gorzyca.

HISTORIA
Wieś Gisino znana była już w średniowieczu. Fundatorem miejscowego kościoła był książę Ludwik I. W 1356 r. przekazał on do dyspozycji kościoła 2 łany ziemi, a w 1360 roku udzielił mu finansowego wsparcia. W dokumencie z 1361 roku wieś występuje już pod niemiecką nazwą Lerchenborn. Nieznane są dzieje dóbr rycerskich w Górzycy w okresie średniowiecza. Na pewno istniała tu jakaś posiadłość jeszcze przed wojną trzydziestoletnią (1618 – 1648).Gdy w 1773 roku tutejszy majątek kupił pułkownik armii pruskiej baron Uran Balthasar Ernst von Bohlen przystąpił do odbudowy zniszczonego zamku, a w Górzycy ustanowił majorat swoich dóbr. W rękach tego rodu dobra rycerskie pozostawały do 1945 roku, a ich ostatnim dzierżawcą był właściciel pobliskiego Krzeczyna Wielkiego, Hubert Moltrecht.

Reklama

ZABYTKI
Jedynym zachowanym do dnia dzisiejszego obiektem zabytkowym jest kościół filialny pod wezwaniem św. Józefa Robotnika. Usytuowany jest na dość eksponowanym wzniesieniu we wschodniej części Górzycy. Pierwsza wzmianka o już istniejącej w osadzie świątyni pochodzi z dokumentu księcia Ludwika I z 1356 roku. Prawdopodobnie tenże książę był także jej fundatorem, na krótko przed wspomnianą wyżej datą. Obecnie jest to wolnostojąca, jednonawowa, zorientowana, budowla wzniesiona na rzucie prostokąta, z wyodrębnionym węższym oraz trójbocznie zakończonym prezbiterium. Świątynia wzmocniona jest licznymi przyporami. Od strony południowej znajduje się kruchta kryta dachem pulpitowym, natomiast od północy na całej długości prezbiterium dobudowana jest zakrystia, również kryta dachem pulpitowym. Na osi fasady zachodniej świątyni znajduje się masywna, kamienna wieża dzwonnicy wzniesiona na rzucie prostokąta, która w górnej części przechodzi w ośmiobok. Zwieńczenie wieży stanowi stromy ostrosłupowy hełm. Nawa i prezbiterium kryte są jednolitym dachem dwuspadowym, który charakteryzuje się oryginalnym załamaniem przy przejściu pomiędzy nawą a węższym prezbiterium. Wszystkie dachy pokryte są blachą (do 1948 roku – gontem, później do 1972 roku – dachówką). Okna są o wykroju odcinkowym, w wieży – prostokątne. W murach kościoła zachowało się kilka kamiennych płyt nagrobnych z XVII i XVIII wieku. W dość skromnie wyposażonym wnętrzu świątyni znajdują się drewniane drzwi barokowe oraz klasycystyczny prospekt organowy. Interesująca jest również główna brama wejściowa wraz z przyległym murem otaczającym teren przykościelny, które datowane są na XIV wiek, podobnie jak cmentarz znajdujący się po północnej stronie kościoła.
alt
Pałac w Górzycy – stan przed 1945 r.

alt
Kościół filialny pod wezwaniem św. Józefa Robotnika

Teksty i rysunki Henryk Rusewicz

Top