Czy pracodawca może zmusić pracownika do urlopu?

Pracodawca zmusza Cię do wzięcia urlopu? A może Ty kumulujesz dni urlopowe, aby później móc odpoczywać przez kilka miesięcy? Sprawdź, co na to przepisy prawa pracy.

Reklama

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. W zależności od stażu pracy, przysługuje mu 20 lub 26 dni wolnych. Pracownik zobowiązany jest wykorzystać urlop w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. Jeśli zaś, z różnych przyczyn, mu się to nie uda w danym roku, musi wykorzystać go najpóźniej do 30 września roku następnego.

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalne, co oznacza, że pracownik nie może przekazać swego urlopu osobie trzeciej lub zrezygnować z wypoczynku.

Narzucenie terminu urlopu przez pracodawcę

Urlop wypoczynkowy powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów, który sporządzany jest co roku przez pracodawcę, ale w porozumieniu z pracownikami. Ma to na celu udzielenie urlopu w terminie korzystnym dla pracownika oraz zapewnienie normalnego toku pracy. Pracodawca nie zawsze musi wyrazić zgodę na wolne pracownika, ale nie może też ustalić terminu samodzielnie, bez konsultacji z podwładnym. Wysłanie pracownika na urlop wbrew jego woli jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami.

Kumulowanie dni urlopowych przez pracownika

Jeśli pracownik zwleka z urlopem wypoczynkowym i zbliża się ostateczny termin – 30 września, do kiedy urlop powinien zostać wykorzystany, pracodawca powinien zasugerować pracownikowi odpoczynek.

„Sąd Najwyższy orzekł, że pracodawca może bez uwzględniania i planowania terminu z podwładnym wysłać go na zaległy wypoczynek. Aby skorzystać z tego uprawnienia, pracodawca powinien jednak dysponować dowodami wskazującymi na to, iż zwracał się do pracownika z wnioskiem o zaplanowanie urlopu, a ten ignorował jego prośby”.

„Zasadniczo pracodawca nie może zmusić pracownika do pójścia na urlop wypoczynkowy, który jest udzielany na jego wniosek. Niekiedy jednak może zobowiązać go do odpoczynku w terminie przez siebie wyznaczonym, czytamy w Serwisie Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych”. (28 cze 2016).

Zaległy urlop a wypowiedzenie umowy

W przypadku zakończenia współpracy z podwładnym, pracodawca ma obowiązek rozliczenia się z niewykorzystanego urlopu. Zgodnie z przepisami, pracownik w okresie wypowiedzenia zobowiązany jest wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli pracodawca udzieli mu go w tym okresie. Decyzja dotycząca wykorzystania przez pracownika urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia w dużej mierze należy wyłącznie do pracodawcy. Zgoda pracownika nie jest niezbędna. Pracodawca również wybiera dogodny mu termin urlopu pracownika. Ważne, aby urlop zakończył się przed końcem okresu wypowiedzenia, a jego wymiar nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów. Jeśli pracodawca nie zdecyduje się na wysłanie pracownika na urlop w trakcie wypowiedzenia, zobowiązany będzie wypłacić mu ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Pracodawca, poza omawianymi przypadkami, nie ma prawa bez zgody pracownika wysłać go na urlop wypoczynkowy. Jeśli Twój pracodawca łamie przepisy, skontaktuj się z Państwową Inspekcją Pracy.

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2017-08-14

Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia

Top